Esther en Erwin vertellen alles over bloedkanker
Van oorzaak tot behandeling
Gepubliceerd op: 30 oktober 2024September is uitgeroepen tot Bloedkankermaand. Er wordt dan wereldwijd extra aandacht gevraagd voor bloedkanker, de symptomen ervan en de gevolgen. Verpleegkundig specialist oncologie Esther Klein Zeggelink en Klinisch chemicus Erwin Kemna vertellen erover: “Als in de aanmaak van bloedcellen iets mis gaat, kan dat geleidelijk veranderen in bloed- of lymfeklierkanker.”
Bloedfabriek
Erwin: “Je beenmerg is de bloedfabriek van je lijf. Daar worden bloedcellen aangemaakt. Als in de aanmaak van de bloedcellen iets mis gaat, zoals te veel cellen of beschadigde afwijkende cellen, dan kan dat geleidelijk veranderen in bloed- of lymfeklierkanker. In de volksmond wordt dit ook wel leukemie genoemd.”
Vage klachten
“Mensen melden zich bij de huisarts meestal met vage klachten, zoals afvallen, vermoeidheid, onverklaarbare blauwe plekken of vaak terugkerende infecties. De huisarts adviseert dan een bloedonderzoek waarbij eventuele afwijkingen zichtbaar worden. Soms ontdekken we ook bij toeval een bloedafwijking. Bijvoorbeeld als iemand een nieuwe heup krijgt en we voorafgaand een bloedonderzoek doen in ons eigen laboratorium. Als we daarin afwijkingen zien, dan belt de klinisch chemicus zo snel mogelijk de aanvrager van het bloedonderzoek, zoals de huisarts, om te overleggen en actie te ondernemen”, vertelt Esther.
‘Wait and see’
Esther vervolgt: “Soms zien we afwijkingen in het bloed en krijgt iemand de uitslag ‘bloedkanker’, maar is het behandelen ervan niet meteen noodzakelijk en effectief. Dit noemen we in de hematologie – studie van bloed – ook wel ‘wait and see’. Patiënten komen elke drie tot vier maanden op controle. Dan onderzoeken we het bloed en houden we een eventuele verandering in de gaten. Dat is lastig voor patiënten, want ze weten dat ze ziek zijn maar dat een behandeling nog niet helpt. Het kan voelen als een tikkende tijdbom.”
Pakket op maat
Er wordt veel onderzoek gedaan naar bloedkanker en niet alleen in families waar dit veel voorkomt. “We kijken dan naar veranderingen in DNA. Zo’n verandering kan komen doordat je in het verleden hebt gewerkt met schadelijke stoffen. En soms vinden we helemaal geen oorzaak. Doordat er steeds meer kennis is, kunnen we vaker kiezen voor ‘personalized medicine’. Dit is een pakket op maat voor de patiënt waarbij we, onder andere met behulp van het DNA profiel van de bloedkanker, de best passende behandeling kunnen geven. En de wensen van patiënten nemen we ook mee. Zo kun je bij sommige behandelingen last krijgen van tintelende vingers. Als je bijvoorbeeld piano speelt, dan kijken we of een andere behandeling beter past. Dus samen kijken naar wat wél kan”, aldus Esther.
Samenwerken waar kan
“Zowel binnen als buiten het SKB werken we samen om een goede diagnose te stellen en de beste behandeling te bieden. Wekelijks bespreken we tijdens een multidisciplinair overleg nieuwe patiënten of patiënten waarbij iets is veranderd. Daar zijn onze eigen hematoloog, radioloog en klinisch chemicus bij aanwezig, maar ook collega’s van andere ziekenhuizen uit de regio. Zo maken we bepaalde beslissingen nooit alleen, maar toetsen we bij elkaar welke behandeling het beste past, waar dit het beste past en of we het op die manier goed doen. Dat is onze kracht als ziekenhuis”, vertelt Erwin.
Kans op genezing
“Niet elke vorm van bloedkanker is te genezen. Sommige vormen wel. Bijvoorbeeld door stamceltransplantatie waarbij de beenmergcellen door eigen cellen of donorcellen worden vervangen. Deze behandeling vindt plaats in andere ziekenhuizen, maar de voorbereiding op de behandeling en de nazorg vindt meestal in ons ziekenhuis plaats. Enkele vormen zijn niet te genezen, maar dat hoeft geen grote beperking voor je leven te zijn. Sommige mensen kunnen gelukkig nog tientallen jaren leven in goede gezondheid en zonder beperkingen”, sluiten ze samen af.