Eetstoornissen zijn ernstige psychische ziektes waarbij het eetgedrag verstoord raakt.
Kinderarts Tessa van Balen en orthopedagoog Marijn Waanders vertellen er alles over
Gepubliceerd op: 12 mei 2025Eetstoornissen zijn ernstige psychische ziektes waarbij het eetgedrag verstoord raakt. De meest voorkomende vormen zijn: anorexia nervosa, boulimia nervosa en de eetbuistoornis. Kinderarts Tessa van Balen en orthopedagoog Marijn Waanders vertellen er alles over: "Eetstoornissen hebben zowel lichamelijke als psychische gevolgen. Het herstel hiervan kan lang duren."
Verstoorde relatie met eten
Marijn: "Een eetstoornis is een ziekte waarbij iemand een verstoorde relatie met eten heeft en vaak een ongezond lichaamsbeeld ontwikkelt. Mensen met een eetstoornis kunnen extreem diëten, te veel sporten of last hebben van eetbuien. Dit kan leiden tot lichamelijke gevolgen en ook tot grote mentale en sociale gevolgen. Dit maakt het herstel extra ingewikkeld."
Oorzaken van eetstoornissen
Tessa: "Iedere patiënt heeft een uniek verhaal en de oorzaken van een eetstoornis verschillen. Vaak spelen psychologische factoren een rol. Denk aan een negatief zelfbeeld, moeite met het omgaan met stress of andere negatieve ervaringen. Ook sociale druk, bijvoorbeeld schoonheidsidealen op social media, kan invloed hebben. Zelfs jongeren die over hun herstel van een eetstoornis vertellen, kunnen onbedoeld schadelijk zijn. Social media kunnen deze verhalen steeds opnieuw voor je neus plaatsen, waardoor het gevoel van ‘niet goed genoeg zijn’ wordt versterkt. Dit kan mensen zelfs aansporen om de ‘perfecte eetstoornis’ na te streven." Marijn vult aan: "Maar ook genetische aanleg en persoonlijkheidskenmerken, zoals perfectionisme of controlebehoefte, kunnen een rol spelen. Net als ingrijpende gebeurtenissen, zoals trauma of verlies." Een duidelijke oorzaak is er vaak niet, het is meestal een combinatie van verschillende factoren. Als je een eetstoornis hebt is er altijd angst verbonden met het thema eten.
Ziekenhuisopname
Tessa: "Een eetstoornis kan ernstige lichamelijke gevolgen hebben. Ondervoeding tast onder andere de hartfunctie, botdichtheid, water-,zout- en hormoonhuishouding aan. In ernstige gevallen is een ziekenhuisopname nodig om medische gevolgen te behandelen. We zorgen dan dat de patiënt voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt en houden vitale functies, zoals hartslag en bloeddruk, nauwlettend in de gaten." Marijn vervolgt: "Een eetstoornis is een sluipende ziekte die steeds meer grip krijgt op iemand en uiteindelijk de controle overneemt. Wat begint als een schijnbare vorm van controle over het eigen lichaam, groeit uit tot iets allesoverheersends. Patiënten raken gevangen in een negatief patroon en voelen zich machteloos om dit te doorbreken. Dit kan leiden tot angststoornissen, depressie en een sterk verstoord zelfbeeld."
Behandeling door meerdere zorgverleners
Tessa: "De behandeling van een eetstoornis vraagt om een brede aanpak. In ons ziekenhuis werken kinderartsen, diëtisten, orthopedagogen, medisch pedagogisch zorgverleners en verpleegkundigen samen. Zij hebben allemaal een belangrijke rol bij de behandeling van de patiënt. Eerst richten we de aandacht op lichamelijk herstel: de kinderarts zorgt ervoor dat de patiënt weer voldoende voedingsstoffen binnen krijgt. Verpleegkundigen en medisch pedagogisch zorgverleners zijn hierbij onmisbaar. Zij bieden de zorg en ondersteuning die nodig is om dit proces vol te houden." Marijn: "Vervolgens werken we aan het mentale herstel. Gedragstherapie bijvoorbeeld, helpt patiënten hun eetgedrag te begrijpen en gezondere gewoonten te ontwikkelen. Dit is een lang proces, maar herstel is mogelijk!" "Wat een eetstoornis extra ingewikkeld maakt, is dat veel patiënten zichzelf niet 'ziek' vinden, zelfs niet als de eetstoornis hun leven overneemt", zegt Tessa. "We werken nauw samen met ouders en begeleiders om hen actief te betrekken bij het herstel. Als het nodig is, verwijzen we door naar gespecialiseerde behandelcentra voor intensievere therapie door psychiaters en psychologen.”
"Herstel kost tijd en vraagt om continue begeleiding"
Herstel en nazorg
Marijn: "Herstel van een eetstoornis is mogelijk, het is een proces van vallen en opstaan. Na een ziekenhuisopname richten we ons op behandeling. Aan het einde van het traject maken we een plan om terugval te voorkomen en ondersteunen we hen bij het behouden van een gezonde levensstijl." Tessa: "De zorg stopt niet bij ontslag uit het ziekenhuis. We begeleiden de overgang naar thuiszorg zorgvuldig en betrekken ouders actief. Dit kan wisselen van afspraken bij ons team in het ziekenhuis tot intensieve nazorg in gespecialiseerde centra in de regio."